Thiết kế nhà gỗ Việt Nam
Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Nội thất, CENTA chuyên nhận tư vấn thiết kế, gia công và lắp đặt các loại nhà gỗ cổ truyền Việt Nam, nhà gỗ lim. Chúng tôi sẽ tư vấn, đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng có nhu cầu về thiết kế và thi công nhà gỗ theo các lối kiến trúc và nét đặc trưng về hoa văn từng giai đoạn phát triển nhà gỗ cổ truyền qua các thời đại nhà Lý, Trần, Lê, Nguyễn …
CENTA nhận Thiết kế, gia công và lắp đặt các loại nhà gỗ cổ truyền thống như: nhà đầu bằng, nhà chồng diêm, nhà rường Huế, nhà sàn, nhà thân thiện với môi trường và nhà phong thủy là nhà gỗ cổ độc đáo thiết kế dựa theo ý tưởng của khách hàng.
CENTA chuyên tôn tạo, dựng lại, cung cấp và lắp đặt mới các thể loại nhà gỗ, Nhà thờ họ, nhà ở theo lối cổ truyền cũng như thiết kế kiến trúc nhà gỗ mang nét đẹp tân thời.
Các sản phẩm của khách hàng sẽ được các kiến trúc sư chuyên môn cao với nhiều năm kinh nghiệm thiết kế kiến trúc, thiết kế nội thất
cùng các kỹ sư chế tạo năng động, sáng tạo và đội ngũ công nhân tay nghề cao …
nhiệt huyết với công việc đảm nhận gia công và lắp dựng…
Các mẫu nhà gỗ, Nhà thờ họ
Các mẫu nhà gỗ, Nhà thờ họ, nhà ở theo lối cổ truyền cũng như thiết kế kiến trúc nhà gỗ mang nét đẹp tân thời.
Kiến trúc Nhà cổ Việt Nam là một trật tự hoặc là những quy định thống nhất về kích thước, các tương quan tỷ lệ giữa các chi tiết, thành phần kiến trúc trong một công trình kiến trúc theo phong cách cổ điển của Việt Nam với những quy tắc riêng biệt và điển hình đã được người Việt sử dụng trong lịch sử Việt Nam. Nó được đánh giá là thể hiện tài hoa, tri thức và truyền thống trong kiến trúc cổ Việt Nam.
Kiến trúc cổ Việt Nam còn lại không nhiều và không hẳn là những công trình tiêu biểu nhất. Tinh hoa của kiến trúc cổ Việt Nam đã bị chôn vùi sau các cuộc tàn phá triệt hạ văn hóa phương Nam của Trung Hoa và quy luật thời gian nên đa số những công trình cổ còn hiện hữu, có niên đại từ thời nhà Hậu Lê (thế kỷ 15) đến thời nhà Nguyễn (thế kỷ 19-20).
Kiến thức về kiến trúc thời Lý-Trần, vốn được xem là thời kỳ văn minh rực rỡ nhất của Đại Việt, từng sánh ngang cùng Trung Hoa phương Bắc, nhưng về di tích cổ thì số còn sót lại rất ít. Những nền đất còn lại của các ngôi chùa từ thời kỳ này như chùa Phật Tích, chùa Dâu… dù không trọn vẹn vẫn chứng minh được quy mô và kỹ thuật xây cất của hai triều Lý Trần.
Tuy vậy, tổng số công trình từ thời thượng cổ đến thế kỷ 20 còn lại trên lãnh thổ Việt Nam ngày nay cũng minh định rõ cách thức xây dựng trong dân gian và nơi cung đình, tạo nên “thức kiến trúc cổ Việt Nam”.
Khi nói về kiến trúc cổ Việt Nam, nhiều người lầm tưởng đây là một sao bản của kiến trúc Trung Hoa. Nhưng thật ra kiến trúc cổ truyền Việt Nam khác nhiều so với hai hệ kiến trúc Trung Hoa và Nhật Bản, nhất là về phần cấu tạo mái cong. Hai nước Hoa và Nhật này khá tương đồng nhau vì dùng phương pháp “chồng đấu tiếp rui” trong khi Việt Nam dùng “tàu đao lá mái” để cấu tạo mái cong.[1]
Kiến trúc cổ Việt Nam cũng lấy gỗ làm vật liệu xây dựng cơ bản và tạo đặc trưng riêng cho nền kiến trúc của mình, tương phản với kiến trúc chuộng dùng gạch hay đá của nhiều vùng khác trên thế giới như lân bang Campuchia.
Nét đặc trưng nhà gỗ
- Thức kiến trúc cổ Việt Nam: dốc mái thẳng, khi xuống gần diềm mái hiên thì dùng bảy
- Vì kèo truyền thống với câu đầu nối hai cột cái (hình trên), chồng rường xếp trên xà nách (giữa), và chi tiết chạm khắc (dưới)
- Góc tầu đao mái chùa Hoa Yên trên núi Yên Tử
Có 3 nét đặc trưng của kiến trúc cổ Việt Nam
- Dốc mái thẳng
- Dùng bảy, kẻ đỡ mái hiên
- Cột mập to, phình ở phần giữa thân dưới
Nếu so sánh nhà gỗ với thức kiến trúc cổ Trung Quốc
- Dốc mái võng xuống
- Đỡ mái hiên bằng hệ đấu-củng (còn gọi là “con sơn chồng đấu” hoặc “chồng đấu tiếp rui”)
- Cột thanh mảnh, tròn đều
Mái nhà gỗ
- Tàu đao quật ở góc mái, gắn thêm con náp và hàng gạch hoa chanh dọc bờ guột, chùa Dận, Bắc Ninh
Chùa Hộ, tòa nhà hai mái lộ hồi với trang trí bờ nóc với con kìm, chùa Keo, Thái Bình - Triền mái của kiến trúc cổ Việt Nam thẳng, không cong, nhưng hếch lên ở góc mái tạo sự thanh thoát, lấy cảm hứng từ mũi thuyền của nền văn hóa sông nước. Phần mái lớn và thường chiếm tới 2/3 chiều cao mặt đứng công trình, nhất là đối với mái đình. Góc mái tức “tàu đao” làm cong uốn ngược, còn được gọi là đao quật.
- Trong khi đó kiến trúc Trung Hoa hay Nhật Bản tuy cũng mái cong vươn ra nhưng chỉ hơi hếch ở góc mái còn thân mái võng xuống, dốc nhiều ở đỉnh rồi xoải dần khi xuống diềm mái. Ngói lợp mái truyền thống Việt Nam là ngói mũi hài còn gọi là ngói vẩy rồng trong khi ngói lợp Trung Hoa là ngói âm dương hay ngói ống.
- Trang trí trên mái cổ thường có các phần đặc trưng như những con giống gắn trên đầu đao, trong đó con giống luôn là hình tượng thể hiện tinh thần ngôi nhà, được làm từ đất nung hay vữa truyền thống. Tiếp theo là các bờ nóc có đặt gạch hoa chanh, đỉnh mái gắn con kìm (long nghê[2], hay cá chép hóa rồng) ở hai đầu bờ nóc, con sô ở chỗ bờ quyết (bờ guột), con náp, hay lạc long thủy quái. “Khu đĩ” thường để trống thông thoáng và có chạm yếm trang trí gọi là “vỉ ruồi”.
- Hệ thống đỡ mái hiên là bằng cây kẻ, hay bẩy. Đây một thanh gỗ đặt chéo theo triền dốc mái, khi đến diềm mái thì vươn ra bằng nguyên tắc đòn bẩy. Mái nhà truyền thống người Việt không dùng hệ đấu-củng rườm rà của Trung Hoa.
Cột nhà gỗ
- Cột là phần đỡ chính của công trình, toàn bộ khối lượng công trình đều đặt lên các cột. Cột tròn và to mập, phình ở giữa. Tiết diện của cột thường là cột thân tròn nhưng cũng có khi dùng cột vuông.
- Sức nặng công trình được đặt lên cột, cột đặt lên các đế chân cột chứ không chôn xuống nền và chính sức nặng của công trình làm công trình ổn định và vững vàng.
- Căn nhà được xây dựng theo các vì nhà, sau đó các vì được dựng lên và nối với nhau bằng các xà ngang và xà ngưỡng tạo thành một hình hộp, sau đố là lợp mái và làm tường nhà. Vì nhà chính là đơn vị cơ bản khi nói đến kích thước ngôi nhà, giữa hai vì gọi là “gian”. Vì nhà cũng là đặc trưng cho lối kiển trúc theo từng địa phương và từng thời kỳ, tuy rất trung thành với thức kiến trúc cổ Việt Nam.
Chạm khắc nhà gỗ
Trong thức kiến trúc cổ Việt Nam chạm trổ là phần rất quan trọng, nó thể hiện tinh thần công trình. So với kiến trúc Trung Hoa thích vẽ hình và sơn màu sặc sỡ, kiến trúc cổ Việt Nam thường để mộc màu gỗ hay quét sơn ta bảo vệ có màu nâu, thích chạm trổ.
Trong thức kiến trúc cổ Việt Nam, tất cả các kích thước tính của công trình đều dựa theo “thước tầm”, một cây thước được tính theo kích thước cơ thể gia chủ. Đây là một điều độc đáo, theo cách phân tích cái đẹp tỷ lệ thì thước tầm là modulor của kiến trúc cổ Việt Nam như modulor của kiến trúc Hy Lạp, tạo ra vẻ đẹp hình học tinh tế như độ dốc mái, tỉ lệ chiều cao mái với phần chân cột, sự thích hợp với người gia chủ.
Cấu tạo nhà gỗ
Cột nhà gỗ
- Cột là kết cấu đứng chịu nén, thường có các loại cột:
- Cột cái: cột chính của nhà đặt ở hai đầu nhịp chính tạo chiều sâu cho gian giữa. Nối hai cột cái là câu đầu.
- Cột quân hay cột con: cột phụ ngắn hơn cột cái, nằm ở đầu nhịp phụ hai bên nhịp chính. Khác biệt chiều cao của cột cái và cột con tạo ra độ dốc của mái nhà. Xà nách nối cột con với cột cái.
- Cột hiên: nằm ở hiên nhà, phía trước, ngắn hơn cột con. Kẻ bảy nối cột con và cột hiên.
Xà nhà gỗ
- Xà là các giằng ngang chịu kéo, liên kết các cột với nhau, gồm có các loại xà nằm trong khung và các loại xà nằm ngoài khung vuông góc với khung. Xà nằm trong khung, thường đặt ở cao độ đỉnh các cột quân để liên kết được cả cột cái và cột quân, gồm:
- Xà lòng, tức câu đầu hay chếnh: liên kết các cột cái của khung;
Xà nách hay thuận: liên kết cột quân vào cột cái, trong khung. - Xà thượng liên kết đỉnh các cột cái; xà này song song với chiều dài của nhà.
- Xà hạ hay xà đại, liên kết các cột cái tại cao độ đỉnh cột quân, gần sát vị trí liên kết xà lòng, xà nách vào cột cái. Xà này cũng chạy song song với chiều dài của nhà.
- Xà tử thượng (xà trên của cột con): liên kết các cột quân của các khung ở bên trên.
- Xà tử hạ (xà dưới của cột con): liên kết các cột quân của các khung ở bên dưới, tại mức độ cao ngay trên hệ cửa bức bàn.
- Xà ngưỡng nối các cột quân ở vị trí ngưỡng cửa. Xà này đỡ hệ thống cửa bức bàn.
- Xà hiên liên kết các cột hiên của các khung.
Thượng lương, còn gọi là đòn dông hay Xà nóc đặt trên đỉnh mái.
Kẻ nhà gỗ
- Kẻ là các dầm đơn đặt theo phương chéo của mái nhà, gác lên các cột bằng liên kết mộng, thường có các loại kẻ sau:
- Kẻ ngồi loại kẻ gác từ cột cái sang cột quân, trong khung;
- Kẻ hiên gác từ cột quân sang cột hiên, trong khung. Một phần kẻ hiên được kéo dài đâm xuyên qua cột hiên để đỡ phần chân mái.
Chi tiết cấu tạo khác của nhà gỗ
- Bảy hay bảy hậu hoặc bảy hiên: là dầm nằm trong khung liên kết vào cột quân phía sau nhà, đỡ phần mái vẩy phía sau. Đối với nhà ở thì tiền kẻ, hậu bảy. Đối với các công trình công cộng như đình làng, thường bốn mặt xung quanh đều có hiên thoáng không có cột hiên, nên thường dùng bảy hiên.
- Câu đầu là dầm ngang chính đặt trên cùng, khoá các đầu trên của các cột cái trong khung (gác lên các cột cái).
- Con rường hay chồng rường là các đoạn gối đỡ mái dạng dầm gỗ hộp để đỡ hoành mái, được đặt chồng lên nhau. Chiều dài của chúng thu ngắn dần cân theo chiều vát của mái, càng lên cao các con rường bên trên càng ngắn. Ở vì nóc các con rường nằm chồng lên câu đầu.
- Con lợn còn gọi là rường bụng lợn: là con rường trên cùng, gối lên con rường bên dưới qua hai đoạn cột ngắn gọi là trụ trốn, và làm nhiệm vụ đỡ xà nóc (thượng lương). Bên dưới rường bụng lợn (giữa hai trụ trốn) là ván lá đề thường để điêu khắc trang trí. Con lợn có thể được thay bằng giá chiêng.
- Rường cụt là loại rường nằm ở vì nách (giữa cột cái và cột quân), chúng nằm chồng trên xà nách, chúng cũng đỡ hoành và vẫn thu dần chiều dài khi lên cao theo độ dốc mái.
Các kết cấu mái của nhà gỗ
- Hoành là các dầm chính đỡ mái đặt nằm ngang theo chiều dài nhà, vuông góc với khung nhà.
- Dui hay rui là các dầm phụ trung gian, đặt dọc theo chiều dốc mái (trực giao với hoành), gối lên hệ thống hoành.
- Mè là các dầm phụ nhỏ, đặt trực giao với dui, song song với hoành, gối lên hệ dui. khoảng cách giữa các mè là nhỏ nhất, vừa đủ để lợp ngói. Việc sử dụng hệ kết cấu hoành – dui – mè, nhằm phân nhỏ nhịp của kết cấu đỡ mái thành hệ lưới vừa đủ để lát lớp gạch màm và lợp ngói bên trên.
- Gạch màn là một loại gạch lá nem đơn bằng đất nung, có tác dụng đỡ ngói đồng thời tạo độ phẳng cho mái, chống thấm dột và chống nóng. Gạch màn ngồi trực tiếp trên lớp mè.
- Ngói mũi hài hay còn gọi là ngói ta hay ngói vẩy rồng, bằng đất nung, trực tiếp chống thấm dột và chống nóng, lợp trên lớp gạch màn và cũng có thể có lớp đất sét kẹp giữa.
Các chi tiết kiến trúc khác:
- Cửa bức bàn
- Con tiện
- Dạ tàu
- Đầu đao
Căn nhà Việt cổ truyền có thể làm theo:
- hình thức hai mái, hai đầu hồi bít đốc,
- hay theo hình thức bốn mái, với hai mái phụ hai đầu hồi gọi là hai chái nhà. Mỗi chái nhà gồm có một hàng cột quân (có thể thêm một hàng cột hiên), các hàng cột này xoay vuông góc với các hàng cột trong các gian chính.
- hoặc hình thức 8 mái chồng diêm.
Truyền thống người Việt thường làm theo nhà theo cơ số lẻ:
- phương đình 1 gian chính giữa, bốn xung quanh hệ cột quân đẳng hướng;
- nhà 3 gian;
- nhà 5 gian hay nhà 3 gian 2 chái;
- nhà 7 gian hay nhà 5 gian 2 chái;
- nhà 9 gian hay nhà 7 gian 2 chái.
Bộ phận trần thiết
Cửa và cửa sổ trong căn nhà cổ truyền là nơi không gian trong và ngoài tiếp giáp nhau. Nói chung thì cửa ra vào khá lớn, có khi không có cánh cửa mà để ngỏ, chỉ buông rèm hoặc có tấm liếp che. Nếu gắn cánh cửa thì có thể dùng “cửa bức bàn” bằng ván kín.
CENTA nhận Thiết kế, gia công và lắp đặt các loại nhà gỗ cổ truyền thống như: nhà đầu bằng, nhà chồng diêm, nhà rường Huế, nhà sàn, nhà thân thiện với môi trường và nhà phong thủy là nhà gỗ cổ độc đáo thiết kế dựa theo ý tưởng của khách hàng.
CENTA luôn khẳng định chất lượng của các công trình đã, đang và sẽ thi công sẽ đem đến sự hài lòng cho khách hàng qua việc bảo hành sản phẩm của mình lên đến 10 năm.
Sản xuất thi công nhà gỗ Việt Nam
Gia công lắp dựng hoàn thành phần khung nhà gỗ
Quá trình sản xuất phần mộc trước khi hoàn thiện tại xưởng
Kiến trúc sư đang kiểm tra thực tế tại xưởng gia công phần cột
Các sản phẩm đang trong quá trình gia công, thi công nhà gỗ
CENTA luôn khẳng định chất lượng của các công trình đã, đang và sẽ thi công sẽ đem đến sự hài lòng cho khách hàng qua việc bảo hành sản phẩm của mình lên đến 10 năm.
Thi công lầu trà
Dưới đây, CENTA xin giới thiệu những hình ảnh thực tế thi công và hoàn thiện hạng mục Lầu Trà Biệt thự vườn gia đình nhà Ông Hoàng Xuân Cẩm tại Tam Sơn, Cẩm Khê, Phú Thọ:
Tham khảo nội dung khác tại
Liên hệ thi công nhà gỗ
 |
|
